MANTAR ZEHİRLENMESİ

Merhaba sevgili okurlar;

"....Altmış iki yaşında ki erkek hasta Acil Servis'e bulantı nedeniyle başvurdu. Beykoz'da bir orman köyünde yaşayan hasta, ormanda mantar topladığını ve yumurtayla beraber pişirip yedikten dört-beş saat sonra bulantısının başladığını anlattı. Daha önceden gayet sağlıklı olduğunu, ilk defa bir hastaneye müracaat ettiğini belirtti. Her yıl aynı zamanlarda ormanda mantar topladığını ve bu konuda uzman olduğunu ısrarla vurguladı..."

      Türkiye'de genellikle "Amanita" cinsi mantarlarla oluşan acil vakalar da en sık görülen tür "Amanita phalloides" dir.

Zehirlenmeler de tipik bulgu  bulantı,kusma,ishal,karın ağrısı olarak gelişir. 

Mantar zehirlenmeleri tıbbi müdahale gerektiren acil olgulardır.

      500 çeşitten fazla mantar türü içerisinden yaklaşık 50 türü zehirlidir. Bunların pek çoğuda Amanita cinsi mantarlardır. En sık zehirlenme Amanita türlerinden gerçekleşir. Mantarlar içerdiği zehre göre gıdalarla etkileşimleriyle zehirlenmelere yol açmaktadır. 

• Karaciğer üzerinde ki zehirli etkiye sahip mantarlar
• Santral sinir sistemi üzerine zehirli etki eden mantarlar
• Sinir sistemini uyaran zehirli mantarlar
• Alkolle etkileşime girip zehirlemeye yol açan mantarlar
• Gastrointestinal zehirleri içeren mantarlar
• Böbrek üzerine zehirli etkisi olan mantarlar

      Türkiye'de genellikle karaciğer üzerinde zehirli etkisi fazla olan mantar zehirlenmesi saptanır. 

Amanita

20 cm'ye kadar şapka çapıyla imparatorların mantarı olarak gösterilen bu mantar tüm dünyada kabul gören en leziz mantar olarak göze çarpar. 
Sarı-turuncu arası şapka rengi ve sarı bacağı vardır. 
Tüm amanita ailesi arasında tanınması en kolay mantardır. 
Bu mantar çiğ olarak bile tüketilebilmektedir. 

Amanita Phalloides

AMANİTA PHALLOİDES

Aldığı lakapların hepsini bir mantar olarak karşımıza çıkan bu tür bilinen en zehirli mantarların başında gelir 

İngilizce litaratürde "Deathcap" olarak yer edinmiştir. 

Özellikle yaz aylarında ve sonbahar aylarında görülmektedir.

Yaygınlık yılları 2009-2013 yılı arasında çok fazla sayıya ulaşmıştır.

Günümüzde çok nadir rastlanmaktadır.

Belirtiler

• Birinci basamak gıda vücuda alındıktan 6-12 saat sonrası veya içerisinde bulantı,kusma,karın krampları ve ishal seyrederek başlamaktadır.
• İkinci basamak yemekten 24-48 saat sonra başlar. Karaciğer hastalıkları bu dönem arasında gelişir. 
• Üçüncü basamak ise ani olarak başlar. Karaciğer hasarı, kanda pıhtılaşma, karaciğer koması yada akut karaciğer yetmezliği şeklinde görülebilir.

* Bu zaman içerisinde vücutta ödem, beyinde ödem, böbrek hasarı nedeniyle idrarda azalma, nörolojik bozukluk (halüsinasyon) gelişebilir.

İlkyardım

Zehirlenme vakası çoğunlukla maalesef belirti göstermeden gelişir. Zehirlenme şüphesi duyulduğunda 112 Ambulans ile hasta Acil Servis'e ulaştırılmalıdır.

Bu sırada hasta kusturulmamalı. Herhangi bir yiyecek içecek verilmemeli. 

Zehirlenme ilk 30 dakika içerisinde fark edildiyse kusma yoluyla çıkarılmalıdır.


Uzm. Dr. Arzu D. /   Uzm. Dr. Erol Ü.  /   İlk ve Acil Yardım Eğtm. Uğur D.


Sağlıcakla kalın...

Geçici Hint Kınaları Kalıcı İzler Bırakabilir!

Hint Kınası Nedir ? Hangi Hastalıklara Yol Açar ?

Merhaba sevgili okurlar,

Hint kınası Arap ülkelerinde henna, Pakistan ve Hindistan'da da mehende adı ile bilinir. Bu bir vücut süsleme sanatıdır. Kahverengi yani daha açık olması gerçek kına olduğunu ve kalitesini gösterir. Siyah yada Kahverengi gibi renklerle çeşitlendirilerek satılmakta, kırmızı ve mavi renkleri de bulunmaktadır

Estetik amaçlı yaptırılan dövmeler ve hint kınaları vücutta ömür boyu kalabilecek izler bırakabilir.

Geçici kına dövmeleri son yıllarda çocuklar ve gençler arasında çok popüler hale gelmiştir. Bununla birlikte, uygulama süresini kısaltmak ve para-fenilendiamin gibi ticari kına rengini koyulaştırmak için katkı maddelerinin kullanılması, bu dövmelerden kaynaklanan komplikasyon riskinin artmasına neden olmuştur. 

PPDA sonucu deride bölgesel değişimler

PPDA 

      Parafenilen diamin PPDA kınanın rengini vermek için hint kınasında farklı miktarda kullanılmakta. Aynı zamanda saç boyalarında da kullanılmakta olup özellikle çocuk ve hassas ciltlerde tehlike yaratabiliyor. 

Ayrıca PPDA bir kimyasal madde olduğundan hint kınası da kimyasal içermiş bulunmaktadır. 

    PPDA "parafenilen diamin hidroklorid" adında alerjik bir madde. Cilde ilk kez değdiğinde alerjik reaksiyon oluşmasa da, kullanımından yıllar sonra duyarlaşmaya bağlı ciddi alerjik reaksiyonlar verebiliyor. Alerjik reaksiyon hemen sonuç göstermediği için uygulama süresi üzerinden zaman geçtikten sonrada oluşabiliyor. 

En sık görülen komplikasyonlar; 

• alerjik kontakt dermatit(egzama), 
• hipertrofik skar(geniş vücut bölümünde yaralar),
• keloid oluşumu(deride yaranın hızlı ve fazla iyileşme sonucu şişlik),
• hiperpigmentasyon(deri renginde artış) ve
• hipopigmentasyon(deri renginde azalma)dır.

Bu maddenin yüksek oranda bulunduğu bu karışımların cilde toksik etkisi de oluyor. Sadece alerjik değil, aynı zamanda irritan ve toksik olabilen bir maddedir.

Özellikle çocuklara ve deri cilt hastalığı olan veya hassas cilde sahip olan kişilere uygulanmamalıdır. Diğer kişilerde ise dikkatli bir şekilde yapılmalıdır.

Sağlıkla Kalın...